Eylül ayında bir grup bilim insanı ve girişimci, nesli tükenen mamutları yeniden yeryüzüne döndürmeyi amaçlayan genetik çalışmalar yapmak üzere bir şirket kurduklarını açıkladılar. Kulağa Jurassic Park gibi geliyor değil mi?
Colossal isimli firma, 15 milyon öz sermaye ile kuruldu ve çalışmalara hızla başladı. Hedef Siberya tundrasında binlerce mamutun özgürce yaşaması.
Hayal Değil Bilim
Colossal şirketi bir hayalin peşinde gibi görünse de çok sağlam bir bilimsel araştırmaya dayanıyor ve alanının önde gelen bilim insanları ile çalışıyor.
Harvard’lı biyoloji uzmanı George Church, zaten 8 senedir mamutların yeniden yaratılması ile ilgili çalışıyormuş. Şirketin kurulmasını sağlayan ise teknoloji ve yazılım uzmanı, girişimci Ben Lamm. Şirket hem Church’ün çalışmalarını maddi anlamda destekleyecek, hem de Boston ve Dallas’ta kurduğu son teknoloji laboratuvarları Church’ün ekibine tahsis edecek.
Church’ün bilimsel dehası, Lamm’ın iş zekası ve kaynak bulma konusundaki yeteneği ile birleşince, projeyi hızlandırma konusunda şüpheye yer kalmamış.
Fillerden ve Donmuş Mamut Kalıntılarından Üretilecek
Siberya’da bulunan mamut kalıntılarındaki DNA’larla oluşturulan embriyolar, fillerde kullanılarak bir melez ırk üretilmesi hedefleniyor. Yapılması amaçlanan prosedür fil yumurtalıklarını fil DNA’sından arındırıp, donmuş olarak bulunan mamutların DNA’sı ile aşılamak.
Elde edilen embriyolar, laboratuvarda üretilecek olan yapay mamut rahimlerinde geliştirilecek. Bu melez ırkın ilk yavrularının 6 sene içerisinde dünyaya gelmesi bekleniyor. Yavrular Asya filleri tarafından dünyaya getirilmiş olsalar ve %100 mamut olmasalar da mamutların güçlü kıl yapılarına, soğuğa dayanıklı katmanlardan oluşan yalıtkan ve yağlı deri yapılarına sahip olacaklar.
Ekolojik Dengeye Etkileri
Church’e göre bu proje ile mamutların yeniden yeryüzünde yaşamaya başlaması ekolojik hayata denge getirecek. Küresel ısınma nedeniyle hızla ısınmakta olan Siberya ve Kuzey Amerika tundrası yok olma ile karşı karşıya. Karbondioksit salınımı yüksek seviyelere ulaşmış durumda. Mamutlar bu soruna çare olabilir.
Nasıl mı? Mamutlar, günümüzde yosunlarla kaplanmaya başlayan tundradaki yosunları parçalayacak, verimli gübre üreterek bitki örtüsünün yeniden canlanmasını sağlayacak. Bilim insanları bu kanıya, mamutların yaşadığı dönemde tundranın bitki örtüsünün zengin otlaklardan oluştuğuna dair ellerindeki kanıtlara bakarak varmış.
Etik Tartışmalar
Aynı devirde yaşamadığımız, genetik ve biyolojik özellikleri hakkında sınırlı bilgiye sahip olduğumuz bu hayvanları yeniden yeryüzüne getirmenin etik boyutları birçok saygın bilim topluluğu ve yayınlarınca tartışılıyor. Yeterince tanımadığımız bu canlılar, günümüz şartlarında dünyaya ne kadar uyum sağlayabilecek, ne gibi zorluklarla karşılaşacak bilinmiyor.
Fillerin davranış biçimlerine bakıldığında anne ile yavru arasındaki kuvvetli bağ dikkat çekiyor. Mamutlar da benzer bir karakter yapısına sahipse, dünyaya gelen yavrularla kim ilgilenecek ve onların bu doğal ihtiyaçları nasıl karşılanacak sorusu da etik tartışmalardan biri. Diriltilen mamutları acı dolu bir yaşama mahkum etme ihtimali, birçok bilim insanı için bu projenin durdurulması için yeterli.
Başarı İhtimali
Etik tartışmaların yanı sıra bu büyük bütçeli projenin gerçekçi olmadığını ya da başarılı olsa bile belirtilenden çok daha fazla zamana ihtiyacı olduğunu savunan uzmanlar da var. Şirketin maddi kaygılarla projenin başarı süresini bu denli kısa vade olarak açıkladığı düşünülüyor.
Nesli Tükenmekte Olan Canlılar İçin Umut
Bu araştırmaların sonucu ne olursa olsun, muazzam bir bilimsel literatür oluşturacağı konusunda hemen hemen tüm bilim insanları hemfikir. Bu çalışmalar, nesli tükenmekte olan diğer türlerin kurtarılması için de yol gösterici olabilir.
